Belirsizliğin İçinde Yaşamı İyileştirmek: Kamp İyileştirme Çalışmaları Suriyeli Depremzedelere Çare Oluyor

Suriye'deki savaştan önce Suhib, güney Halep kırsalında sakin bir hayat sürüyordu. Her gün ailesinden miras kalan pamuk üretim çiftliğinde çalışıyordu. 

2011 yılında her şey değişti. İç savaşın başlaması istikrarsızlığın artmasına neden oldu. Hayatından endişe duyan ve artık çiftçilik yapamayacak durumda olan Suhib'in ayrılmaktan başka çaresi yoktu.

Bu, onun tarımsal girişimlerini sürdürmede çok az başarı elde ettiği ve bir köyden diğerine taşındığı yerinden edilme yolculuğunun başlangıcı oldu. 

Nihayetinde eşi ve çocuklarıyla birlikte Afrin'deki bir kampa yerleşti. Su sıkıntısı ve temel hizmetlerin eksikliği gibi koşulların yanında Şubat 2023'te meydana gelen yıkıcı depremlerin de etkisiyle kendilerini son derece zor koşullarda yaşarken buldular. 

Suhib depremlerden önceki durumu, "Kamptaki altyapı kötüye gidiyordu. Kişisel banyo yoktu, sokak aydınlatması yoktu" diye anlatıyor bulundukları koşulları. Kışın sert yağmurlar ve rüzgarlar, yazın ise kavurucu sıcaklar zorlukları daha da artırmış. 

Suhib'in hikayesi, önce çatışmalar ardından da depremlerin etkisiyle Kuzeybatı Suriye’de ülke içinde yerinden edilmiş milyonlarca kişinin yaşamak zorunda kaldıklarını yansıtıyor. Barınma ihtiyacı olan insanlar için binlerce kamp kuruldu. 

Kriz ortamlarında, kamp koordinasyonu ve kamp yönetimi çalışmaları kritik öneme sahip. Bu, yerinden edilme bölgelerindeki yardım, hizmet ve koruma faaliyetlerinin yönetilmesi ve koordine edilmesini ve bireylerin karar alma sürecine katılımının sağlanmasını içeriyor.

Suhib'in yaşadığı kamp, Uluslararası Göç Örgütü'nün (IOM) Suriye Sınır Ötesi İnsani Yardım Fonundan sağladığı finansal destekle, deprem sonrası yerinden edilmiş kişilerin yaşadığı 56 alan ve 5 kabul merkezinden biriydi. Yapılan değerlendirmenin ardından bu alanlar depremlerde evlerini kaybedenlerin barınması için seçildi. 

IOM gıda, sağlık, koruma ve diğer yardımların sağlanmasını koordine ederken bölge sakinlerini ağırlayıp kayıt altına aldı; tuvaletler, su ve kanalizasyon şebekeleri ve aydınlatma direkleri kurdu ve onardı. 

Koşullar zorlayıcı olmaya devam etse de Suhib önemli gelişmeler olduğunu belirtiyor: "Artık iyi banyolar ve sıhhi tesisler var. Temel altyapı yenilendi ve daha fazla hizmet sunuluyor." 

"Kolera başta olmak üzere hastalıklar konusunda da farkındalık eğitimleri aldık" diye ekliyor. Suriye'de Eylül 2022'den bu yana kolera salgını yaşanıyor. 

Abdul Hadi, 2018 yılında evi yıkıldıktan sonra başka bir kampta yaşıyor. 

"İnsani yardım kuruluşlarından aylık olarak bazı temel malzemeleri alıyorduk, ancak durum kötüleşmeye devam etti. İçme suyu temin edemiyorduk ve kanalizasyon sızıyordu," diye anlatıyor kampı. IOM'nin çalışmaları su, sanitasyon ve hijyen altyapısının iyileştirilmesini de kapsıyor. 

Yangın söndürme ekipmanlarının tesliminin yanı sıra yangın önleme eğitimleri de çok önemli. Abdul Hadi: "Çok sayıda yangının çıktığına şahit olduk ve bunları söndürmek için gerekli araçlara sahip değildik." 

Hijyen tanıtımı ve kamp bakımı konularında da eğitim alan Abdul Hadi, şimdi topluluk içinde önemli bir liderlik rolü oynuyor, eksiklikleri ve ele alınması gereken ihtiyaçları belirliyor. 

2023 yılında IOM, 17.955 hanede 98 binden fazla yerinden edilmiş kişiye fayda sağlayan çeşitli kamp bakım ve onarım faaliyetleri gerçekleştirdi. 

IOM Geçiş ve İyileştirme Program Sorumlusu Muhaned Rubayee durumu, "Kamp koordinasyon ve kamp yönetimi çalışmalarımız, depremlerden sonra uzun vadeli toparlanma çalışmaları sürerken, Suriyelilerin kamplarda insani koşullarda bir yaşam sürmelerini sağlamaya yardımcı oluyor" şeklinde açıklıyor. 

"Suriye krizine yönelik fonların 2024 yılında azalması beklenirken, milyonlarca kişi kritik desteği alamama riskiyle karşı karşıya." 

Suhib de bu düşünceyi yineliyor: "İnsani yardım kuruluşlarının ortak çabaları kamp sakinlerinin yaşamlarında gerçek bir fark yaratıyor. Ailelerimiz daha iyi koşullarda yaşayabiliyor ve acıların üstesinden gelebiliyor." 

Abdul Hadi, daha fazla çocuğun eğitimine devam edebilmesi için yaşadığı kampta okullar kurmayı umuyor. Diğer kamp sakinleri ise kadın ve kız çocuklarının korunmasına yardımcı olacak daha iyi bir aydınlatma sistemi talep ediyor. 

Geçen yıl yaşanan trajedinin etkisi ve anıları sürerken, Suhib ve Abdul Hadi dünyanın yerinden edilmiş Suriyelilerin durumunu unutmamasını istiyor. 

IOM Türkiye Medya ve İletişim Sorumlusu Miko Alazas tarafından yazıldı.