Bir Kadının Yeniden Doğuşu: Hasine’nin Hikayesi

Lise eğitimini tamamladıktan sonra evlenen ve bir çocuk sahibi olan Hasine göç etmeden önce Suriye’de sade bir hayat sürüyormuş. 2013 yılında başlayan çatışmalar, onu ve ailesini Türkiye'ye göçmek zorunda bırakmış.

Belirsizlik ve korkuyla başlayan sürecin sonunda geçici bir yerleşim yerinde kendilerine yer bulmuşlar. Ancak birkaç hafta sonra Suriye’de, durumun iyileştiğini duyunca geri dönmeye karar vermişler.

Geri döndüklerinde her şeyin eskisinden daha kötü olduğunu görmüşler. Tırmanan şiddet olayları ekonominin yanında, sağlık, eğitim ve temel hizmetlere erişimi ciddi şekilde etkilemiş. Bir zamanlar bereketli ve hayat dolu olan tarım toprakları artık harap halde olduğunu görmüşler. Çiftçilik yaparak geçimini sağlayan Hasine’nin eşi de artık üretim yapamaz hale gelmiş. Can güvenlikleri risk altında olan ve geçimini sağlayamayan Hasine'nin ailesi tekrar göç etmek zorunda kalmış ve 2017 yılında yeni bir başlangıç arayışıyla tekrar Türkiye'ye gelmiş.

Türkiye'ye yerleşmek, kültürel uyum, dil bariyeri ve iş bulma gibi yeni zorlukları da beraberinde getirmiş. Ailesi ile birlikte Şanlıurfa’da küçük bir ev kiraladıklarında Hasine, yerel toluluğun benzer geleneklerinin olduğunu farkettiğinde biraz olsun teselli bulmuş. Psikolojik sorunlarla mücadele eden kocası artık aileyi geçindiremez hale gelince Hasine, ailenin geçimini tek başına sağlamak zorunda kalmış. Uzun süreli bir arayıştan sonra bir mağazada satış temsilcisi olarak iş bulmuş. Bu arada, artık ergenlik çağında olan oğlu daha iyi bir iş bulmak için okulu bırakarak İstanbul'a taşınmış.

Hasine 2017 yılında eşinin ruh sağlığı için Uluslararası Göç Örgütü'nün (IOM) belediye ile ortaklaşa yürüttüğü Şanlıurfa Belediyesi Göçmen ve Toplum Merkezinden yardım istedi.

Tüm çabalarına ragmen eşinin ruhsal durumu kötüleşen Hasine, eşinden şiddet görmeye başlamış. Bu süreç Hasine’nin işini kaybetmesine neden olmuş. Hasine o günleri anlatırken “Etrafımdaki her şey paramparça olmuştu. Duygusal olarak kırılmıştım, yıpranmıştım.” diyor.

Hasine'nin en zor anında Göçmen ve Toplum Merkezindeki danışmanı Ceylan'dan gelen bir telefon onun hayatındaki bir dönüm noktası olmuş. Ceylan'a olanları anlattıktan sonra, hayatını toparlaması gerektiğine karar vermiş.

Hasine eşyalarını topladı ve yerel yetkililerin yardımıyla bir kadın sığınma evine yerleşti. Başlangıçta bilinmezlikten korkan Hasine, kısa süre sonra yeni ortamını destekleyici ve şefkatli olarak tanımlamaya başladı. Bu süreçte psikososyal ve hukuki destek aldı. İhtiyaç duyduğu duygusal desteği ise kadın sığınma evindeki arkadaşlarından aldı.

Hayatını yeniden kurmaya kararlı olan Hasine, yeni bir iş bulma ve dil engelini aşma konusunda Ceylan'a danıştı. Ücretsiz bir Türkçe kursuna kaydoldu. Başlangıçta yaşının yeni bir dil öğrenmesine engel olacağından endişe ediyordu. Ancak Hasine öğretmenlerinin teşvikiyle önemli bir ilerleme kaydetti. O günleri anımsarken Hasine: " Kursa başladığımda danışmanım Ceylan bana Türkçe bir kitap hediye etti. Bu çok değerli bir hediyeydi ve o kitabı hala saklıyorum." diyor.

Hasine'nin Türkçesi geliştikçe kendine güveni de arttı. Sonunda bir kuaför salonunda yarı zamanlı bir iş buldu bir yandan da dil kurslarına devam etti. Kadın sığınma evinde geçirdiği yedi ayın ardından Hasine artık bağımsız yaşamaya hazır olduğuna karar verdi. Göçmen ve Toplum Merkezinin yardımıyla yeni bir ev buldu ve kirayı karşılamak için altı ay boyunca IOM'den destek aldı.

Kuaförlük alanında kariyerini ilerletmeye kararlı olan Hasine, Ceylan'la hedeflerini paylaştı ve Ceylan, onu İstanbul'da ileri düzey bir eğitim kursuna yönlendirdi. Haziran 2020'de, mesleki eğitimini almak için yola çıkan Hasine, oğluyla birlikte yaşamak üzere İstanbul'a taşındı

Hasine'nin en büyük hayallerinden biri, gençliğinde imkansız olduğunu düşündüğü üniversite eğitimini tamamlamak. Birçok zorluğun üstesinden gelerek kendine olan inancı daha da güçlenen Hasine üniversiteye giriş sınavlarına hazırlandı ve sınavı geçerek üniversite hayatına başladı. Şimdi sosyoloji bölümünde ikinci yılını okuyor. Hasine mezuniyet sonrası potansiyel kariyer fırsatlarını araştırırken kendisine rehberlik etmeye devam eden danışmanı Ceylan ile hâlâ yakın bir şekilde çalışıyor.

Hikayesini paylaşırken Hasine: “Doğum herkes için doğal olarak bir kez gerçekleşir. Ama ben hayatımda iki kez doğdum. Birincisi herkes gibi biyolojik olarak, ikincisi ise seninle tanıştığım gün oldu” diyerek Ceylan'a minnettarlığını ifade ediyor.

Hasine’nin yolculuğunda onunla birlikte olan danışmanı Ceylan: “Hasine'nin hikayesi, cesaret, kararlılık ve doğru desteği almanın bir kadının hayatını nasıl değiştirebileceğine dair ilham verici bir örnek” diye ifade ediyor.

Savaşa, yerinden edilmeye ve kişisel acılara rağmen Hasine kendinde ve ona inananlarda ihtiyacı olan gücü buldu. Gelecekte bu gücü başkalarına da aktarmak istiyor.

“Üniversiteden mezun olduktan sonra hayalim çocuk esirgeme kurumlarında çalışmak, ailelerinden koparılmış çocuklara destek olmak, onların acılarını ve sorunlarını paylaşmak, hayatlarına dokunmak.” diyor Hasine.

IOM, belediyelerle işbirliği içinde, ABD Dışişleri Bakanlığı Nüfus, Mülteciler ve Göç Bürosu (PRM) desteğiyle ülke çapında dört merkez yürütüyor. Bu merkezler göçmenlere, mültecilere ve yerel topluluklara eğitim, koruma, hukuki danışmanlık, psikososyal destek, meslek ve dil kursu ve sosyal hizmetler gibi gerekli yardımları sağlıyor.

IOM Türkiye İletişim Uzmanı Anıl Bahşi tarafından yazıldı.