Bir Yuva Bulmak: Türkiye’de Depremden Etkilenenler Hayatlarını Yeniden İnşa Ediyor

Antakya – Türkiye'nin güneydoğusunda Hatay’da yer alan antik kent Antakya, bir zamanlar tarih, kültür ve çeşitliliğin merkeziydi. Bugün ise Şubat ayında meydana gelen yıkıcı depremlerin izlerini taşıyor. Enkaz kaldırma çalışmalarındaki ilerlemeye rağmen, şehire hala derin boşluk hakim.

Emel ve ailesi hayatta kaldıkları için şanslıydılar. Ancak değer verdikleri her şeyi kaybettiler.

“Uzun yıllar kocamın ailesiyle birlikte yaşadıktan sonra, 3 yıl önce yeni bir ev satın aldık. Evimiz tamamen yıkıldı. İçinden hiçbir şey alamadık.”

Emel ve ailesi şimdi geçici olarak, halk arasında 'konteyner kent' olarak da bilinen ve şehir merkezine yakın, resmi bir yerleşim alanında ikamet ediyor. Yıkıcı depremlerin evsiz bıraktığı 4500’den fazla bölge sakini burada yaşıyor.

Emel, misafirlerini yatak odası, banyo ve mutfaktan oluşan iki odalı mobilyalı yeni konteyner evinde ağırlıyor. Yaşları 6 ila 17 arasında değişen çocuklarıyla, ailesinin büyüklüğü dikkate alınarak onlara daha geniş bir konteyner sağlandı.

Emel, geçici de olsa yeni evlerine taşındıkları günün bayrama denk geldiğini sevgiyle anımsıyor. Yaşanılan tüm zorluklara rağmen, neşeli bir ortam vardı.

Evine yerleştikten sonra, kamuya açık bir çamaşırhanede kendisine iş buldu ve şu anda konteyner kentin diğer sakinleri Neslihan ve Vefa ile birlikte çalışıyor. Bir gelir kaynağı olmasının yanı sıra, bu iş ona yenilenmiş bir amaç duygusu kazandırdı: “Burada çalışmak ruh sağlığımı önemli ölçüde iyileştirdi. Her gün bir amacım var ve benimle birlikte çalışan komşularımla vakit geçirebiliyorum.”

Neslihan ve Vefa, yeni buldukları işle ilgili olarak benzer duyguları paylaşıyor. Üçlü, çamaşırhanede hafta içi sabah 8'den akşam 5'e kadar ve Cumartesi günleri yarım gün çalışıyor. Pazar günlerini ise aileleriyle zaman geçirmeye ayırıyorlar.

Yerleşim alanı yavaş yavaş hareketleniyor. Yakın zamanda yapılan diğer altyapı iyileştirmelerinin yanı sıra, alanda bir okul, kütüphane, bilgisayar laboratuvarı, spor merkezleri, dinlenme alanları ve çocuk dostu bir merkez bulunuyor.

Çocuk dostu merkez sayesinde Emel, Neslihan ve Vefa işteyken çocuklarını nereye bırakacakları konusunda artık endişelenmek zorunda kalmıyor.

Yaz aylarında merkez, resim ve el işi etkinlikleri sunmaya başladı. Okulların açılmasıyla birlikte öğretmenler, çocukların eğitimlerinin mümkün olduğunca az kesintiye uğramasını sağlamak için anaokulu dersleri vermeye başladı.

Binlerce kişiye geçici yuva sağlaması bir tarafa, prefabrik konteynerlar olmasaydı bu tür kamu hizmetlerinin yeniden başlaması da mümkün olmazdı. Ekim 2023 itibarıyla Uluslararası Göç Örgütü (IOM), depremden en çok etkilenen dört il olan Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya'ya dağıtılmak üzere 830'dan fazla konteyneri yetkililere teslim etti.

IOM Ulusal Bölge Operasyonları Koordinatörü İbrahim Timurtaş, "Konteynerlerin en çok ihtiyaç duyulan yerlere ulaşmasını sağlamak için yetkililerle yakın iş birliği içinde çalışıyoruz," diyor. "Bunlar sadece insanların barınması için kritik bir öneme sahip değil; aynı zamanda bölge sakinlerinin yeni bir ortamda normallik duygusunu yeniden kazanmalarına da yardımcı oluyor."

Kış yaklaşırken, üç kadın da yaşamlarındaki iyileşmeden ve alanda sunulan tesis ve olanaklardan memnun.

"3 ay boyunca iki aile aynı evde yaşadık. Buradaki konteynerler, depremden sonra yaşadığımız yerden çok daha iyi" diyor Neslihan.

Yeniden başlamak büyük cesaret gerektirse de Emel, Neslihan ve Vefa bunu ellerinden geldiğince en iyi şekilde yapmaya çalışıyorlar. Yeni ortamlarında, bir gün yeniden kendi evlerine sahip olacakları umudu ile yeni fırsatları takip ediyorlar.

Uluslararası Göç Örgütü (IOM), Türkiye'deki Geçici Yerleşim Desteği Sektörüne (TSS) öncülük etmekte ve hükümetin, yerleşim yerlerinde hizmet ve yardım sağlanmasına, genel yaşam koşullarının ve güvenliğin iyileştirilmesine ve ortak alanlar oluşturulmasına yönelik çalışmalarını desteklemektedir.

Japonya, Kanada, Kuveyt hükûmetleri ve BM Merkezi Acil Müdahale Fonu'nun destekleriyle konteynerlar, Uluslararası Göç Örgütü (IOM) tarafından teslim edildi.

IOM Türkiye Kamu Bilgilendirme Birimi’nden Olga Borzenkova ve Miko Alazas tarafından yazılmıştır.