Depremin İzlerini Kitaplarla Siliyor: Sayfa Sayfa İyileşme Yolculuğu

Adıyaman, Türkiye – Muhammed, amcasının ona ilk hikâye kitabını hediye ettiği günü daha dün gibi hatırlıyor. Bu hediye, Muhammed’in 10 yaşında edebiyata ve şiire olan tutkusunun başlangıcı oldu. 

Zaman geçtikçe, arkadaşlarıyla birlikte okuma kulübü toplantıları yapmaya başladı. Gençlik yıllarında kitap fuarları organize etti. Üniversite eğitimini tamamladıktan sonra gazetecilik alanında çalışmaya başladı.  

Henüz yirmili yaşlarındayken hayalindeki emeklilik planını çoktan yapmıştı: Bir kitabevi açmak.  

2023'te memleketi Adıyaman'ı vuran depremler ardında büyük bir yıkım bıraktığında, emeklilik planını çok daha erken gerçekleştirebileceğini farketti.  

Muhammed, depremden sonra yaşadıklarını hatırlarken "Pek çok akrabamı kaybettim ve çok korkunç şeyler gördüm," diye anlatıyor ve ekliyor: "Komşular olarak, toplum olarak hepimiz bir araya gelmek zorunda kaldık.” 

Aldığı tıbbi tedavi için bir süre İstanbul'da kaldıktan sonra bir sonraki adımının ne olacağını merak ederek Adıyaman'a dönmüş. Daha sonra yeni kurulan sosyal pazardan haberdar olmuş. 

İyileştirme planlarının bir parçası olarak yetkililer, şehir merkezinde çeşitli dükkanların bölge sakinlerinin ihtiyaçlarını karşılayacağı ve ekonomik faaliyeti canlandıracağı bir 'sosyal pazar' inşa etti. Plana bir kitapçı dükkanı da dahildi. 

Çevresinde zaten kitapsever biri olarak tanınan Muhammed, kitabevini açması ve işletmesi için güvenilebilecek kişiler listesinin başında yer buldu. 

“Yetkililer tarafından bu mücadeleye liderlik etmek üzere seçildim ve Türk Kızılayı tarafından ilk kitap seti bağışlandı . Sıfırdan başladım, depremlerden sonra her şey harap olmuştu.” diyerek kitabevinin ilk günlerini anımsıyor Muhammed. 

Zorlu mücadeleye rağmen Muhammed, kitapların toplumun kolektif iyileşmesine yardımcı olabileceğine olan inancıyla hareket ediyor:  

“Amacım kitaplar aracılığıyla insanların iyileşmesine yardımcı olmaktı. Kitaplar insana her şeyi öğretebilir ve acıdan mutluluğa kadar her şeyi hissettirebilir." 

Eski demir raflarla işe başlayan Muhammed, kitabevini daha çekici ve rahat bir ortama dönüştürmek istedi.Uluslararası Göç Örgütü'nün (IOM) nakit hibe programı sayesinde yeni kitap rafları satın alabildi.  

IOM Geçim Kaynakları Ulusal Proje Sorumlusu Çağlar Yetişkin nakit hibe programını kısaca şöyle anlatıyor: “Nakit hibe programı, IOM'nin etkilenen bölgedeki toparlanma çabalarına verdiği daha geniş kapsamlı desteğin bir parçasıdır. Yerel makamlarla yakın işbirliği içinde çalışarak, seçkin girişimcilere ürün veya ekipman satın almaları için yardım ediyor, böylece işlerini yeniden kurmalarını veya büyütmelerini sağlıyoruz. Bu da sosyoekonomik faaliyeti teşvik ediyor.”  

Mart 2024 itibari ile on i̇lde 333 gi̇ri̇şi̇mci̇ye naki̇t hi̇be desteği veri̇ldi. Gıda, tekstil ve hizmet gibi sektörleri kapsayan programın katılımcıları arasında göçmenler, mülteciler ve yerel topluluk üyeleri bulunuyor. 

Kitabevini kurmasının üzerinden neredeyse bir yıl geçen Muhammed, kısa bir süre önce böylesine sarsıcı bir felaket yaşamış olmasına rağmen hayatın onu getirdiği noktadan memnun:   

“Bu işi seviyorum. Kitapların etrafında olmaktan mutluyum. Hayatın her kesiminden insanlarla tanışıyorum ve her müşterimle benzersiz bir ilişkim var.” 

Muhammed ayrıca depremlerde hayatını kaybeden edebiyat öğretmenlerinin anısına halk kütüphanelerinin yeniden kurulması için de çalışmalar yürütüyor. Bu sayede kitapları daha erişilebilir kılmayı umuyor.  

 Muhammed, her gün müşterilerinin yaşadıkları trajedinin ortasında, kitaplar aracılığıyla yeni bir dünyanın parçası olmalarını umarak, "Okuduğunuzda yeni bir dünyanın parçası oluyorsunuz" diyor. 

IOM Türkiye’nin nakit hibe programı Kore Cumhuriyeti ve  Amerika Birleşik Devletleri’nin sağladığı fonla gerçekleştirilmiştir. 

IOM Türkiye Medya ve İletişim Sorumlusu Miko Alazas tarafından yazıldı.