Hikayeler
By:
  • Yasin Almaz | IOM Türkiye İletişim Uzmanı

Elif ailesiyle birlikte Adıyaman'da yaşıyordu ve mimar olarak başladığı kariyerinde mutlu değildi. Bir gün kızı için evde çikolata yapmaya başladı ve bunu yapmaktan oldukça keyif aldığını fark etti. Daha sonra bu konudaki yeteneği ve tutkusunun peşinden giderek el yapımı çikolata üretmeye karar verdi. Zaman içinde aldığı siparişlerin sayısı artınca, kendi çikolata markasını kurmayı sıradaki hedef olarak belirledi. 

Bu heyecan verici girişim ne yazık ki Türkiye'nin güneydoğusunu vuran 6 Şubat depremleri nedeniyle sekteye uğradı. 

Elif deprem gecesini, "Depremin olduğu gece evde çikolata yapıyordum, deprem sabahı saat 4'te uyanıktım," diye anlatıyor. 

Elif depremde ağır hasar oluşan evine bir daha geri dönemedi, deprem sonrası süreçte eşi ve iki aylık kızıyla birlikte İstanbul'a giderek geçici olarak bir akrabasının evinde kaldı. Sosyal medyada insanların afetten etkilenen girişimcileri destekleme konusundaki duyarlılığına tanık olunca, iş fikrini yeniden hayata geçirmek için gerekli cesareti buldu. 

Bazı ünlü kişilerin sosyal medya hesapları ve kurumsal müşteriler ile bağlantı kurduktan sonra, deprem bölgesindeki üreticileri destekleyen bir şirketten ilk siparişini aldı. 

Elif, depremden az bir zaman sonra aldığı ilk siparişini hazırlarken hem yıkıcı depremin psikolojik etkilerini yaşıyor hem de ekipman eksikliklerini aşmaya çalışıyordu. Elif, 860 kutu çikolatadan oluşan  siparişi teslim etmeye çalıştığı günlerin telaşını şöyle anlatıyor: "Hammadde yok, ekipman yok, hiçbir şey yok. Yine de bir yolunu bulduk ve ürünleri teslim etmeyi başardık ama son ana kadar evdeki herkes bize yardım ediyordu. Eşim, akrabalarım, evdeki çocuklar... Bir yandan kutuları katlıyor, diğer yandan kurdeleler bağlıyorduk. Depremden etkilenenler olarak belki de bir şeylerle uğraşabilmek bize iyi geldi." 

Bir yıl önce işletmesini kuran Elif, şimdiden çok sayıda bireysel ve kurumsal müşteriye ulaşmayı başardı. Fotoğraf: IOM 2024/Yasin Almaz

Elif, işini büyütürken Kalkınma için İnovasyon Derneği'nin Uluslararası Göç Örgütü tarafından desteklenen, depremden etkilenen üreticileri tüketicilerle buluşturarak 'sosyal satın alma' kavramını teşvik eden Sosyal Zincir Projesi'ne katıldı 

Üreticilerin işlerini geliştirmek için eğitim almaları ve ticaret fuarlarıyla yeni bağlantılar kurarak iş çevrelerini genişletmelerini amaçlayan proje, küçük üreticiler için gelir kaynakları yaratarak bireysel ve kurumsal tüketicilerin satın alma davranışlarını toplumsal faydaya dönüştürmelerini amaçlıyor.  

Depremlerin ardından daha fazla bireysel ve kurumsal alıcıya erişmesine yardımcı olmak için Kalkınma için İnovasyon Derneği Elif ile iletişime geçti. Elif, bu sayede on iki farklı alıcı ile bağlantı kurdu ve iş hacmini artırdı. Ayrıca bu yolla potansiyel müşterilere ürün örnekleri göndererek daha fazla alıcıya ulaşma imkanını da elde etti.  

Bununla birlikte, Elif,  satış planlama ve tedarik zinciri yönetimi konularında daha fazla bilgi sahibi olmasını sağlayan bir dizi eğitime de katıldı. Elif projeye katıldığı dönemde hissettiklerini "Gönderdiğimiz her numunede işimizi daha fazla büyütebilme umudu vardı. Ürettiğim her üründe ailemin emeği var ve bundan gurur duyuyorum" diye anlatıyor. 

 

Elif başarısında eşi Murat'ın büyük payı olduğunu düşünüyor. Depremlerden sonra işini kaybeden Murat, Elif'in en büyük destekçisi oldu. Fotoğraf: IOM 2024/Yasin Almaz

Evde hobi olarak başlayan bu girişim bugün Munch markasına dönüştü. Depremlerden bu yana Elif ve Murat, 25'ten fazla farklı çikolata çeşidi ile 370 binden fazla çikolata üretti. Elif ve Murat ilerleyen dönemde üretim kapasitelerini ve ürün çeşitliliğini artırarak markalarını kurumsallaştırmayı hedefliyor. 

Elif'in hikayesi enkazların arasından çıkan dayanışmaya iyi bir örnek ve deprem sürecinde toplumun her kesiminden insanın bir araya gelerek gösterdiği beraberlik ve desteğin önemli bir göstergesi. 

Bu süreç boyunca projeden aldığı desteklere değinen Elif: "Attığımız her adımda ekibin yanımızda olduğunu hissetmek çok güzel. Onlar bizim için bir ışık yakıyor, biz de onu takip ediyoruz" diyor.  

IOM Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri'nin mali desteği ile 'Erişim ve Üretimin Yeniden Yapılandırılması Yoluyla Kırsal Üreticiler için Hızlı İyileştirme' projesiyle depremden etkilenen işletme sahiplerini desteklemektedir.