Herkes için Güvenli Bir Alan: Türkiye'de Göçmen, Mülteci ve Yerel Toplumların Buluşma Noktası

Nuha, savaş nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan milyonlarca Suriyeliden biri. 

Geçtiğimiz sekiz yıl onu Lübnan'dan önce Türkiye'nin güneydoğusunda Mersin'e, ardından da komşu il olan Adana'ya götürdü. 

Benzer süreçleri yaşayan bir çok kişi gibi onun da yeni yerine uyum sağlama yolculuğu kolay olmadı. “Kirayı ödemek, iş bulmak ve çocuklarımızı okula göndermek yüzleşmek zorunda kaldığımız zorluklardan bazıları.” 

Nuha'nın uğraştığı bir diğer zorluk da yeni bir toplumda aidiyet duygusu bulmaktı; ta ki Uluslararası Göç Örgütü (IOM) ve Adana Büyükşehir Belediyesi Göçmen Merkezi ile karşılaşana kadar. 

Merkezi ilk kez bir arkadaşından duyan Nuha, artık düzenli ziyaretçilerden biri ve son dönemde merkezde dikiş derslerine katılıyor. "Burada kendimi çok rahat hissediyorum. Bize saygıyla davranılıyor” diyor Nuha ve açıklıyor: "[Dikiş] öğretmeni ve tercümanla iyi iletişim kuruyoruz." 

Merkez, göçmenleri ve mültecileri ihtiyaç duyulan destekle buluşturmak amacıyla IOM ve belediyenin girişimiyle 2018 yılında açıldı. Diğer merkezler Ankara (Keçiören), Gaziantep, Kilis, Mersin ve Şanlıurfa'da olmak üzere ülke çapında faaliyet gösteren altı merkezden biridir. 

Adana'daki merkez, kuruluşundan bu yana örgün ve yaygın eğitim, koruma ve hukuki danışmanlık, psikososyal destek, beceri ve dil eğitimi ve sosyal hizmetler aracılığıyla 50.000'den fazla kişiye yardımcı oldu. 

Dahası, merkez göçmen, mülteci ve yerel toplulukların bir araya gelme alanı olarak faaliyet verdi. Nuha'nın katıldığı dikiş dersinde Suriyeli ve Afgan kadınlar birlikte oturuyor, birbirlerine yardım ederken hikayelerini paylaşıyorlar. 

Afganistan'dan gelen Belqis, dikiş derslerine yeni katılmaya başlamış; dikiş makinesini nasıl kullanacağını ve farklı dikiş türlerini hızla öğreniyor. Belqis, “Hiçbir yerde çalışmıyorum bu yüzden ailemin yükünü hafifletmek için çocuklarıma kıyafet dikiyorum.” diyor. 

İran ve Irak gibi diğer ülkelerden gelen göçmenler de düzenli ziyaretçiler arasında yer alırken, IOM ve belediye yerel topluluklarla etkinlikler düzenleyerek etkileşim kurma, birbirleri hakkında bilgi edinme ve sosyal uyum oluşturma şansı sunuyor. 

Dikiş dersleri devam ederken, farklı kültürlerden gelen başka bir grup kadın da el sanatları etkinliği için bir araya geliyor. Atölye, ruhsal iyileşmeyi ve özgüvenlerini artırmayı, aynı zamanda teknik becerileri öğretmeyi ve sosyal etkileşimi teşvik etmeyi amaçlıyor. 

Ruh sağlığı, özellikle zorlu göç yolculukları yaşayanlar için iyileşmenin kritik bir bileşenidir. 

“Merkez'e gerginlikle gelen bir anne-kız hatırlıyorum. Bir müzik dersine katıldılar ve bu ders aracılığıyla duygularını ifade edebildiler” diye anlatıyor Eğitim ve Sosyal Faaliyetler Yöneticisi Şirin Kıracı. "Sonunda birbirlerine sarıldılar ve daha iyi şartlarda ayrıldılar." 

Merkez Koordinatörü Kerem Bicmen, bu arada eğitim ve sosyokültürel faaliyetlerin uyumun güçlendirilmesinde el ele gittiğini açıklıyor. “Grup tartışmaları, saha ziyaretleri, müzik ve sanat dersleri gibi bir dizi özel ve düzenli etkinliğe ev sahipliği yapıyoruz.” 

IOM ayrıca bu faaliyetleri göçmen, mülteci ve yerel toplulukların bir araya geldiği ortamlara taşımak için belediyeyle birlikte çalışıyor. Biçmen, "Göçmenlerin ve mültecilerin yeni ülkelerinde hoş karşılanmaları ve yerel halkın yeni komşularını anlayıp empati kurması önemli" diye ekliyor. 

Merkezde bir gün daha sona ererken ekibin birkaç üyesi, merkezin kapılarını açtığından bu yana geçen beş yılını değerlendiriyor. 

Biçmen, "Topluluk üyeleriyle etkileşim kurma ve onların hayatlarında yarattığımız farkı görme fırsatımız var" diyor ve ekibin rehberliğe ihtiyacı olan daha fazla kişiyi destekleme konusundaki kararlılığını ve motivasyonunu yeniden dile getiriyor. 

Nuha, yaptığı el çantasını göstererek dikiş derslerini tamamlıyor: "Bu yeni becerileri iş aramak ve ek bir gelir kaynağına sahip olmak için kullanmayı umuyorum" diyor. 

Nuha ve Belqis gibi binlerce kişi de merkeze endişe ve huzursuzlukla girdi ancak yenilenmiş bir umut duygusuyla ayrıldı; bu, bu tür alanların göçmenlerin yeni topluluklarında başarılı olmalarına yardımcı olacak doğru araçları sunabileceğinin bir kanıtı. 

Merkez, IOM tarafından, İsviçre Devlet Göç Sekreteryasının (SEM) mali desteğiyle, Adana Büyükşehir Belediyesi ortaklığıyla kuruldu. Şu anda Merkezin faaliyetleri ABD Dışişleri Bakanlığı Nüfus, Mülteciler ve Göç Bürosu (PRM) tarafından destekleniyor.